ln nomine sancte et individue Trinitatis, amen.

Ego Marselius, investitus seu curatus ecclesie de Ghestele, compos mentis mee et corporea perfruens sospitate, sciens et recognoscens nichil certius esse morte et nichil incertius hora mortis volensque mihi de futuris dubiis providere de consilio virorum bonorum proborum de rebus meis ac bonis mobilibus et inmobilibus, testamentum meum disposui et condidi in hunc modum.

(1) In primis igitur volo et ordino ut omnia debita mea, si qua in die mortis mee me habere contigerit, et omnia iniuste acquisita, de quibus post mortem meam quicumque docere poterunt legitimis documentis, de bonis meis paratioribus, que in die mortis mee me habere contigerit, solvantur et restituantur integraliter et perfecte.

(2) Item do, lego et assigno in puram elemosinam quadraginta solidos Turonensium ad comparandum annuos redditus ad opus fabrice ecclesie de Ghestele. Item confero centum solidos Turonensium ad comparandum si fieri possunt decem solidos annuatim, quos provisores qui pro tempore erunt in ecclesia de Ghestele distribuent in die anniversaria obitus mei in hunc modum: nam primo dabunt duos solidos pro exequiis anniversarii mei; deinde duos solidos mense sancti Spiritus in Ghestele; deinde dabunt duos solidos pauperibus ipsa die; deinde dabunt ipsa die investito qui pro tempore fuerit in ecclesia de Ghestele duodecim denarios; residuum vero quod superfuerit, dabunt tribus ecclesiis, videlicet Ghestele, Woude et Rosendale equaliter dividendum, ad convertendum annuatim in emptionem hostiarum.

(3) Item do, lego et assigno cuilibet investito et cuilibet capellano ecclesiarum concilii Bekensis et cuilibet ecclesie eiusdem consilii duodecim denarios; item conventui Vallis sancte Katerine in Rosendale decem solidos ad pitanciam; item ad lampadem ibidem quinque solidos; item fratribus sancti Willelmi apud Huberghen wiginti solidos ad pitantiam; item eisdem quatuor libras Turonensium in utilitatem ipsorum prout magis eis visum fuerit convertendas. Item confero mensis sancti Spiritus in Berghen super Zoem, in Steenberghe et in Woude cuilibet ipsarum decem solidos; item hospitali in Bergis quinque solidos; item curti beghinarum in Breda decem solidos; hospitali ibidem quinque solidos.

(4) Item do, lego et confero Predicatoribus in Antwerpia viginti solidos ad pitantiam; curti beghinarum ibidem decem solidos; infirmaria in Drisco decem solidos; hospitali Antwerpiensi quinque solidos; leprosie ibidem quinque solidos; Albis dominabus ibidem quinque solidos; item conventui sancti Michaelis in Antwerpia decem solidos ad pitantiam.

(5) Item do, lego et confero viris religiosis ·· abbati et conventui monasterii Loci sancti Bernardi prope Scelle vigintiquinque libras Turonensium ad comparandum si fieri possunt quadraginta solidos annui redditus sive census erogandos singulis annis conventui ad pitantiam in die anniversaria obitus mei. Item tamen quod de dictis quadraginta solidis dare tenebuntur singulis annis domino Petro de Steenberghe viginti solidos quamdiu vixerit, sed post mortem ipsius dictos viginti solidos cum aliis viginti sui singulis annis dicto conventui ad pitantiam erogabunt. Item confero eisdem quadraginta solidos ad pitantiam in die obitus mei. Item confero predicto monasterio Loci sancti Bernardi viginti libras Turonensium conferendas fratri Henrico filio meo, monacho eiusdem monasterii, ad opus et acquisitionem librorum suorum. Item confero in Machlinia fratribus Minoribus quinque solidos; in Ziricse fratribus Minoribus quinque solidos; in Dordrecht fratribus Minoribus quinque solidos; item ·· abbati et conventui de Oestbruec viginti solidos ad pitantiam; item conventui de Tongerlo decem solidos ad pitantiam. Item confero ad fabricam beati ecclesie beati Lamberti Leodiensis viginti solidos pro iniuste acquisitis ignorantibus. Item confero centum solidos Turonensium ad comparandum si fieri possunt decem solidos annui census sive redditus, quos provisores ecclesie de Ghestele convertent singulis annis in emptionem calciorum distribuendorum pauperibus in parrochia de Ghestele in die anniversaria obitus mei. Item confero centum solidos pro acquirendo orationum suffragio distribuendos per Brabantiam in locis quibus superius nichil assignavi.

(6) Item do, lego et confero Gerardo filio meo de Calfsdunc centum solidos et filiis eius impotentibus confero dimidium bonarium terre sive prati, situm iuxta quondam domum Basilii non longe a veteri cimiterio, quod mihi ab illo per emptionem acquisiveram cum arriperet iter transmarinum, aut centum solidos pro illo, si pecuniam tutores eorum magis quam terram duxerint eligendum. Item confero Godefrido filio meo centum solidos et filie eius, quam de prima uxore genuit, triginta solidos; item Harmanno dicto Wandelart filio meo centum solidos et filiis eius, quos ex prima uxore genuit, tres libras; item Iohanni filio meo, clerico, centum solidos. Item confero filiis et filie Marsilii filii mei defuncti decem libras; item Iohanni filio meo, laico, decem libras; item Helewigi filie mee decem libras. Item quatuor filiis meis iunioribus, videlicet Willelmo, Henrico, Marsilio et Martino, confero quadraginta quinque libras equaliter dividendas inter se. Item Ymme filie mee confero centum solidos; item Gertrudi sorori mee, si supervixerit centum solidos; item quatuor filiis Gerardi fratris mei quatuor libras cuilibet eorum, videlicet viginti solidos; item quinque filiis Fromboudi fratris mei centum solidos egaliter inter se dividendos. Item do Hyldegardi, Marthe mee, si supervixerit decem libras Turonensium.

(7) Item volo et ordino, ut omnia bona immobilia, que mihi a patre meo vel matre provenerunt, et que alicui prius non dedi, non vendidi vel concessi, sed usque in diem mortis mee habuero et possedero, heredibus et successoribus meis legitimis, fratribus videlicet mei et sororibus et heredibus eorum, remaneant et ipsi ea habeant integraliter inter se dividenda, secundum morem patrie approbatum. Excipio tamen de hiis bonis domum meam in qua habito, quam mihi in auxilium persolutionis presentis testamenti reservo, et peciam cuiusdam prati, iacentis apud Vrodem in de Haghe, quam Ymme filie mee in elemosinam dedi, contuli et concessi, do, adhuc confero et concedo; aut si dicta Ymma magis pecuniam quam dictam pratum elegerit, tunc volo et ordino ut dicti heredes sibi valorem dicti prati persolvant secundum estimationem executorem presentis testamenti, qui inferius propriis nominibus sunt vocati. Et hanc ordinationem de bonis meis patrimonialibus volo et ordino observari, si dicti heredes mei huic presenti testamento meo se non opposuerint vel contradixerint vel in aliquo ipsum conati fuerint impedire. Quod si aliquis vel aliqui predictorum heredum meorum presenti testamento se opposuerint vel conati fuerint impedire, tunc volo et ordino ut portiones, quas tales persone sic mee ultime voluntati resistentes de dictis bonis meis patrimonialibus debebant habere, eis auferantur et talibus personis sive potestati seculari sive ecclesiastice concedantur et dentur, qui iuvare possint consilio et auxilio ut meum presens testamentum et ultima voluntas ad debitum perducatur effectum. Immo ex nunc loco illius vel illorum qui se presenti ordinationi testamento seu ultime voluntati mee opponere conati fuerint aut infringere aliquid premissorum, heredes constituo, nisi infra diem ab executoribus meis eis assignandam recipuerint dominum ^.· episcopum Leodiensis et dominos terre de Breda, volens ut loco illorum portionem recipiant in bonis meis patrimonialibus antedictis. Dum tamen ipsi dominus episcopus et domini terre de Breda presentem meam ordinationem plenarie fecerint effectum mancipari.

(8) Huius autem testamenti mei ac mee ultime voluntatis executores constituo viros venerabiles et discretos amicos meos karissimos dominum ·· abbatem monasterii Loci sancti Bernardi, qui nunc est, vel illum qui pro tempore fuerit, dominum ·· priorem eiusdem monasterii, qui nunc est, vel illum qui pro tempore fuerit, fratrem Henricum de Ghestele, eisdem monasterii monachum, et dominum Petrum, investitum seu curatum ecclesie de Steenberghe; rogans eosdem ut propter eterne remunerationis intuitum omnia et singula in presenti meo testamento scripta et contenta fideliter distribuant et diligenter exequantur secundum quod saluti anime viderint expedire. Quod si omnes quatuor executioni huius testamenti interesse non possint, tunc volo ut alii tres vel ad minus duo ipsum fideliter exequantur. Si vero inter ipsos executores aliquid dissentionis vel dubietatis super ipsa executione, collacione, restitucione vel aliqua causa alia oriri contigerit, tunc volo illud secundum sententiam illam in qua plures ex ipsis concordaverint terminari. Et ut premissa omnia et singula ad optatum effectum perducantur, omnia bona mea mobilia et immobilia in quibuscunque rebus consistentia et quocunque nomine censeantur, que in die mortis mee me habere contigerit, exceptis bonis meis patrimonialibus que heredibus meis contuli sicut superius est expressum, eisdem executoribus meis ad solutionem et assignationem premissorum omnium absque aliqua mea vel cuiuscunque alterius contradictione vel reclamatione tamquam in ultima mea voluntate constitutus assigno et in manus eorum pono et resigno. Volens nichilominus et ordinas ut memorati executores presentis mei testamenti plenariam habeant potestatem ipsum meum testamentum minuendi, si omnia bona mea tunc ad id persolvendum et perficiendum non suffecerint equali in omnibus portione, secundum exigentiam dati et concessi; et etiam augmentandi si accreverint. Ita quidem quod universa bona mea que post solutionem debitorum meorum ac iniuriarum si que sint premissorumque omnium ac expensarum exequiarum mei funeris superfuerint, quantacunque fuerint, pauperibus personis, beghinis et monasteriis per Brabantiam et maxime filiis meis conferant et distribuant integraliter et perfecte. Insuper volo et ordino ut predicti executores mei accipiant expensas integras et completas in executione presentis mei testamenti faciendas de bonis meis predictis, quantas eis placuerit et necesse habuerint in omni parte et loco. Volens ut viriliter resistant et opponant se, quotiens necesse fuerit, sive per modum placiti sive per modum compositionis sive per quemcunque modum alium, contradicentibus huic mee presenti et ultime voluntati. Do nichilominus eisdem meis executoribus plenam et expressam potestatem dandi de bonis meis predictis partem aliquam illis personis quibus eis visum fuerit expedire et maxime talibus personis qui ipsos iuvare possint ad hoc quod presens testamentum plenarie executioni integraliter demandetur, quod quidem testamentum valeat ratione testamenti, si non ratione testamenti, valeat ratione codiscillorum, si non ratione codiscillorum, valeat ratione elemosine, si non ratione elemosine, valeat ad minus ratione ultime voluntatis. Et si quod aliud testamentum prius condidi aut ordinavi scripto aut voce, tacite vel expresse, hoc et nunc irritum esse, volo penitus et inane, et solum presens testamentum robur habere volo firmitatis.

In cuius ordinacionis, legationis et concessionis testimonium sigillum meum presenti testamento meo est annexum. Et ad maiorem firmitatem omnium premissorum rogo predictos executores meos ut in premissorum testimonium et in signum susceptionis ipsius executionis in se sigilla sua presentibus una mecum apponant. Insuper rogo dominum Iacobum, decanum concilii Bekensis, dominum Egidium, investitum de Woude, dominum Iohannem, investitum ecclesie de Helfteren, et dominum Iohannem, investitum ecclesie de Etten, ut sigilla sua presentibus apponant ad maius robur firmitatis. Nos igitur, frater Iacobus, dictus abbas Loci sancti Bernardi, frater lohannes, dictus prior eiusdem Loci, frater Henricus, monachus ibidem, de licentia predicti abbatis nostri, et Petrus, investitus ecclesie de Steenberghe, in signum predicti oneris in nos suscepti, et nos Iacobus, decanus concilii Bekensis, Egidius, investitus ecclesie de Woude, Iohannes investitus ecclesie de Helftren, et Iohannes, investitus ecclesie de Etten, supradicti, ad petitionem predicti domini Marsilii sigilla nostra presentibus apponuimus in testimonium omnium premissorum.

Datum anno Domini millesimo ducentesimo nonagesimo quinto, in Exaltacione sancte Crucis.

​Vertaald door Geertrui Van Synghel

Marcelis, pastoor van Gastel, heeft bij volle bewustzijn en genietend van een behouden lichaam, wetend en erkennend dat er niets zekerder is dan de dood en niets onzekerder dan het uur van de dood en om twijfels in de toekomst uit te sluiten, op aanraden van goede eerbiedwaardige mannen zijn testament gemaakt over zijn zaken en roerende en onroerende goederen en als volgt beschikt.

(1) Ten eerste wil hij en bepaalt dat al zijn schulden, als hij die op zijn sterfdag zou hebben, en alle ten onrechte verworven bezittingen, waarover om het even wie na zijn dood wettige documenten kan laten zien, integraal en perfect betaald zullen worden uit zijn parate goederen die hij op zijn sterfdag heeft.

(2) Ook geeft hij, kent toe en draagt over in pure schenking veertig schelling Tournoois om een jaarrente te verkrijgen bij de kerkfabriek van Gastel. Ook schenkt hij honderd schelling Tournoois om, indien het kan, jaarlijks tien schelling te verkrijgen die de provisoren, die dan in de kerk van Gastel zullen zijn, op de volgende manier zullen verdelen op de dag van zijn jaargetijde: want zij zullen eerst twee schelling geven voor de diensten van zijn jaargetijde; vervolgens twee schelling aan de Tafel van de Heilige Geest in Gastel; vervolgens zullen ze dezelfde dag twee schelling geven aan de armen; vervolgens zullen ze dezelfde dag aan de pastoor, die dan in de kerk van Gastel zal zijn, twaalf penning geven; de rest die overblijft, zullen ze aan drie kerken geven, namelijk gelijkelijk te verdelen aan Gastel, Wouw en Roosendaal om te besteden bij de jaarlijkse aankoop van hosties.

(3) Ook geeft hij, kent toe en draagt over twaalf penning aan elke pastoor en elke kapelaan van de kerken van het concilie van Hilvarenbeek en aan elke kerk van dat concilie; aan het klooster Sint-Catharinadal te Roosendaal tien schelling voor de pitantie; voor de lamp daar vijf schellling; aan de broeders van het Wilhelmietenklooster te Huibergen geeft hij twintig schelling voor de kas van tractaties; ook geeft hij hun vier pond Tournoois ten bate van de broeders die het volgens hen meer nodig hebben. Ook draagt Marcelis aan de Tafel van de Heilige Geest van Bergen op Zoom, Steenbergen en Wouw elk tien schelling over; aan het hospitaal teBergen op Zoom vijf schelling; aan het begijnhof te Breda tien schelling; aan het hospitaal in Breda vijf schelling.

(4) Ook geeft hij, kent toe en draagt over aan de Predikheren te Antwerpen twintig schelling voor de kas van tractaties; aan het begijnhof te Antwerpen tien schelling; aan het gasthuis te Dries tien schelling; aan het hospitaal te Antwerpen vijf schelling; aan het leprozenhuis te Antwerpen vijf schelling; aan de Witte Nonnen te Antwerpen vijf schelling; aan de Sint-Michielsabdij te Antwerpen tien schelling voor de kas van tractaties.

(5) Ook geeft hij, kent toe en draagt over aan abt en convent van de Sint-Bernardsabdij bij de Schelde vijfentwintig pond Tournoois om, indien zij het kunnen, elk jaar een jaarcijns uit te keren van veertig schelling aan het convent voor een tractatie bij het jaargetijde op zijn sterfdag. Ook moeten zij van die veertig schelling elk jaar aan heer Peter van Steenbergen twintig schelling geven, zolang hij leeft, maar na de dood van Peter zullen deze twintig schelling met de andere twintig elk jaar worden uitgedeeld aan het convent bij de tractatie. Ook draagt Marcelis aan de abdij veertig schelling over voor de tractatie bij zijn sterfdag. Ook draagt hij aan de abdij twintig pond Tournoois over om te geven aan broeder Hendrik, zijn zoon, monnik van de abdij, ten behoeve van Hendrik en de aankoop van zijn boeken. Aan de minderbroeders in Mechelen draagt hij vijf schelling over; aan de minderbroeders in Zierikzee vijf schelling; aan de minderbroeders in Dordrecht vijf schelling; aan abt en convent van Oostbroek twintig schelling voor de kas van tractaties; aan het convent van Tongerlo tien schelling voor de kas van tractaties; aan de kerkfabriek van Sint-Lambert te Luik twintig schelling voor onrechtmatig verworven ongelovigen. Ook draagt hij honderd schelling Tournoois over om, als zij het kunnen, een jaarcijns van tien schelling uit te keren, die de provisoren van de kerk van Gastel elk jaar zullen geven voor de aankoop van schoenen om uit te delen aan de armen in de parochie van Gastel op het jaargetijde van zijn sterfdag. Ook draagt hij honderd schelling over voor de verwerving van steun van gebeden om te verdelen in Brabant op plaatsen waaraan hij hierboven niets heeft toegekend.

(6) Ook geeft hij, kent toe en draagt over aan Gerard, zijn zoon, van Kalsdonk, honderd schelling en aan zijn minderjarige zonen een halve bunder land of weiland, gelegen naast het huis van wijlen Basilius, niet ver van het oude kerkhof, dat Marcelis heeft gekocht toen hij een reis overzee ondernam, of honderd schelling indien hun voogden geld meer zouden verkiezen dan de grond. Hij draagt aan zijn zoon Godfried honderd schelling over en aan diens dochter die is geboren uit een eerste huwelijk, dertig schelling; aan Herman Wandelart, zijn zoon, honderd schelling en aan diens zonen die uit een eerste huwelijk zijn geboren, drie pond; aan zijn zoon Jan, clericus, honderd pond. Marcelis draagt aan de zonen en dochters van Marcelis, zijn overleden zoon, tien pond over; ook aan zijn zoon Jan, leek, schenkt Marcelis tien pond; aan zijn dochter Heilwich tien pond; aan zijn vier minderjarige zonen, namelijk Willem, Hendrik, Marcelis en Martin, draagt hij vijfenveertig pond over om gelijkelijk onder hen te verdelen; aan Ymma, zijn dochter, draagt hij honderd pond over; aan zijn zuster Geertrui, indien zij nog in leven zou zijn, honderd schelling; aan de vier zonen van Gerard, zijn broer, draagt hij vier pond elk over, namelijk twintig schelling; aan de vijf zonen van Vromboud, zijn broer, draagt hij honderd schelling over, gelijkelijk onder hen te verdelen; aan Hildegarde, zijn dienares, indien zij nog in leven zou zijn, tien pond Tournoois.

(7) Ook wil Marcelis en bepaalt hij dat alle onroerende goederen die van zijn vader of moeder zijn komen en die hij eerder niet aan iemand heeft gegeven, niet worden verkocht of afgestaan, maar dat hij die tot zijn sterfdag zal hebben en bezitten en dat ze voor zijn erfgenamen en wettige opvolgers, namelijk zijn broers en zussen en hun erfgenamen, zullen blijven en dat deze ze integraal zullen hebben om onder hen te verdelen volgens de gewoonte die in het land is vastgesteld. Dit met uitzondering echter van zijn woonhuis, dat hij reserveert als hulp bij de uitvoering van dit testament, en het geld van een weiland bij Vroenhout te Princenhage, dat hij aan Ymma, zijn dochter, heeft gegeven, geschonken en afgestaan, geeft hij, schenkt hij en staat hij af; indien echter Ymma geld meer zou verkiezen boven deze weide, dan wil en bepaalt Marcelis dat de genoemde erfgenamen de waarde van de weide betalen volgens de schatting van de executeurs van dit testament, die hier verder met naam worden genoemd. En Marcelis wil en bepaalt dat deze regeling uit zijn patrimonale goederen in acht moet worden genomen, als zijn genoemde erfgenamen zich niet verzetten tegen dit testament of dit niet tegenspreken of op een andere manier het proberen te verhinderen. Indien iemand of iemand van zijn voornoemde erfgenamen zich tegen dit testament zou verzetten of het proberen te verhinderen, dan wil en bepaalt Marcelis dat de porties, die dergelijke personen uit zijn patrimoniale goederen moesten hebben en zo aan zijn laatste wilsbeschikking weerstaan, dat die van hen worden afgenomen en aan dergelijke wereldlijke of geestelijke personen zullen worden toegestaan en gegeven, die met raad en daad zouden kunnen helpen om zijn huidige testament en laatste wil de verschuldigde uitvoering te geven. Immers in plaats van degene of degenen die zich tegen dit testament en uiterste wil zouden pogen te verzetten of iets van het voorgaande verbreken, stelt hij erfgenamen aan, tenzij ze binnen een dag, door de uitvoerders van het testament aan te wijzen, de bisschop van Luik en de heren van het land van Breda zouden nemen om in hun plaaats de portie te ontvangen uit zijn patrimoniale goederen. Als echter de bisschop en de heren van Breda deze bepaling van Marcelis voldoende doen ten uitvoer brengen.

(8) Marcelis heeft als executeurs van zijn testament en uiterste wil de volgende eerbiedwaardige mannen en vrienden aangesteld, namelijk de abt van de Sint-Bernardsabdij, die het nu is of degene die het op dat moment zal zijn, de prior van de Sint-Bernardsabdij, die het nu is of degene die het op dat moment zal zijn, Hendrik van Gestel, monnik van de Sint-Bernardsabdij, en heer Peter, pastoor van Steenbergen. Marcelis vraagt hen om met het oog op eeuwige beloning alle zaken die voorschreven zijn in dit testament trouw te verdelen en zorgvuldig uit te voeren zoals dat volgens hen voor het zielehiel moet worden uitgevoerd. En indien deze vier personen niet bij de uitvoering van het testament zouden kunnen aanwezig zijn, dan wil Marcelis dat de andere drie of tenminste twee dit trouw zouden uitvoeren. Indien echter tussen deze uitvoerders van het testament enige onenigheid of twijfel zou ontstaan over de uitvoering, schenking, teruggave of een andere zaak, dan wil Marcelis dit beëindigen volgens het vonnis waarin meerderen van hen zouden overeenkomen. En opdat al deze voorgaande zaken tot het gewenste effect zouden leiden, heeft Marcelis al zijn roerende en onroerende goederen die hij op zijn sterfdag zou hebben, met uitzondering van zijn patrimoniale goederen die hij aan zijn erfgenamen heeft geschonken, zoals hierboven vermeld, aan de executeurs toegewezen voor de voldoening en toewijzing van alle voorgaande zaken, zonder enige tegenspraak van hem of iemand anders of klacht zoals in zijn testament is bepaald en hij plaatst het in hun handen en doet er afstand van. Niettemin wil en bepaalt Marcelis dat de vermelde executeurs van zijn testament de volledige macht zouden hebben om zijn testament te verminderen, indien zijn goederen niet zouden volstaan om dit te voldoen en voltrekken in een gelijke portie voor iedereen, volgens de vereiste van het gegevene en toegestane; en ook krijgen zij toestemming om het te vermeerderen, indien ze zouden aangroeien. Zo ook bepaalt Marcelis dat de executeurs al zijn goederen die over zouden blijven na de aflossing van al zijn schulden en ongerechtigheden, indien die er zouden zijn, en van alle voornoemde kosten van de uitvaart, hoeveel het er ook zijn, zouden schenken aan armen, begijnen en kloosters in Brabant en dat ze het meeste aan zijn zonen zouden overdrgen en dat ze alles geheel en perfect zouden verdelen. Ook wil hij en bepaalt hij dat de executeurs de integrale en algehele kosten voor de uitvoering van zijn testament uit de voornoemde goederen zouden doen, zoveel als hen nodig zou lijken en ze nodig zouden hebben in elk deel en elke plaats. Hij wil ook dat ze zich krachtig verzetten en tegenwerking bieden indien ze, telkens dit nodig zou zijn, door het gerecht of een schikking of een of andere zaak worden tegengesproken in dit testament. Niettemin geeft Marcelis aan zijn executeurs de volledige en uitdrukkelijke macht om uit zijn voornoemde goederen een bepaald deel te geven aan personen die het nodig lijken te hebben en het meest aan die personen die hen zouden kunnen helpen bij datgene dat voor de volledige tenuitvoerlegging van dit testament wordt gevraagd, opdat dit testament zal gelden als een testament, indien het niet geldt als een testament, zal het gelden als codicillen, indien niet als codicillen, als een schenking, indien niet als een schenking, zal het tenminste gelden als een uiterste wil. En indien Marcelis eerder een ander testament heeft gemaakt of bepaald, schriftelijk of mondeling, stil of luid, dan wil hij dat dit nu ongeldig is en nietig en dat alleen dit huidige testament kracht heeft.

Marcelis heeft dit testament bezegeld.

Ter meerdere bekrachtiging heeft hij zijn executeurs gevraagd of zij hun zegels willen aanhangen. Ook vraagt hij de bezegeling aan Jacob, deken van het concilie van Hilvarenbeek, Gillis, pastoor van Wouw, Jan, pastoor van Halsteren, en aan Jan, pastoor van Etten.

Medebezegelaars zijn: Jacob, abt van de Sint-Bernardsabdij, Jan, prior van de Sint-Bernardsabdij, Hendrik, monnik van de Sint-Bernardsabdij, met toestemming van de abt, en Peter, pastoor van Steenbergen, als teken van het werk dat ze voor Marcelis opnemen, en Jacob, deken van het concilie van Hilvarenbeek, Gillis, pastoor van Wouw, Jan, pastoor van Halsteren en de voornoemde Jan, pastoor van Etten.

Gegeven in 1295.