a. Van Rij, 'Het stichtingskroniekje', 128-130 (met vertaling), naar C. – b. Camps, 'De stichtingsoorkonde', 269-270 (gedateerd 13-23 september 1134), naar A, D en E.

De tekst is uitgegeven naar A, met aanvulling van de lacunes naar D, E en F. Het oudste afschrift is buiten beschouwing gelaten, omdat de jongere afschriften kwalitatief beter zijn.

Camps, 'De stichtingsoorkonde', heeft de dictaatverwantschap aangetoond tussen de stichtingsoorkonde van Berne en de schenkingsoorkonde van de bisschop van Utrecht voor de abdij van Mariënweerd d.d. 1139 maart 13-juni 23. Hij verwerpt daarbij een totstandkoming in de kanselarij van de bisschoppen van Utrecht. Volgens Van Bavel, Goederenverwerving, 90-92, is een Utrechts kapittelgeestelijke verantwoordelijk voor de redactie van de Bernse stichtingsoorkonde op basis van een afschrift in een van de cartularia van Mariënweerd. Voor de verwantschap tussen de cartularia van Mariënweerd en de Bernse oorkonde, zie Van Bavel, o.c.

De termini van onderhavige oorkonde zijn bepaald door de combinatie van het tiende regeringsjaar van rooms-koning Lotharius, dat loopt van 13 september 1134 tot 12 september 1135, en het twaalfde indictiejaar, dat eindigt op 23 september 1134.

Ina nomine Domini amenb.

Ego Andreas, misericordia Dei qua vocat ea quȩ non sunt eccl[esiȩ] Traiectensis episcopus.

Quo studio, quave sollicitudine sit invigilandum his qui sibi nichil reliquerunt, ut nudi sequerentur nudum Ihesum, pietas fidelium novit, quȩ pelles animalium tanquam potestates sublimes ad excipiendas tempestates tabernaculo superposuit, quatinus intra tabernaculum purpura contemplativorum tranquilla pace resplendeat et lumen honestȩ vitȩ circumquaque diffundat.

Et nos igitur hoc pro posse nostro emulantes, presenti scripto prȩsentibus et posteris edicimus quod Folkoldus de Berna, vir liber et dives, sed et uxor eius Bescela, inspiratione Dei sane intelligentes cedros Libani, quas plantavit Dominus, nidum debere passeribus, ad honorem Dei et Theotocos beatȩ Virginis Mariȩ abbati Rodberto de Insula eiusdem beatȩ Matris ipsam Bernam cum omnibus suis attinentiis, Masemunde quoque cum omnibus suis attenentiis, necnon Erthepe, quȩ est in Tessandria, cum omnibus suis attinentiis, sed et Altfurse cum omnibus suis attinentiis, item etiam Merseberch cum omnibus usibus quos seculo viventes inibi iure optinuerunt, per manus nostras tradiderunt. Abbas autem prememoratus, ex canonicis suis abbatem idoneum excipiens, superadditis ei conservis et commilitonibus Dei, predictȩ Bernȩ per manus nostras imposuit, ȩcclesiamque illam ab omni sua vel successorum suorum obedientia et commodo temporali penitus absolutam, nostro regimini et obedienti substituit, nil iuris aut [res]pectus in ȩcclesia sibi predict[a re]servansc preter quam si minus ordinate quid egerint, coadiuvante tunc loci presentis abbate, ammonitione fraterna secundu[m teno]remd matricis ȩcclesiȩ corripiat et emendet. Nos item predicta[m] ȩcclesiam ab omni tam nostra quam fidelium nostrorum exacti[one] liberam ex hoc nunc edicimus et facimus, nichil excipientes preter orationes et obedientiam filialem. Sepulturam [e]tiam et iniunctionem infirmorum suorum tantum, sed et ipsum oleum, secundum quod ȩcclesiȩ in Insula predicta concessimus, concedimus et istis, absque consensu vero aut conductu sacerdotum comprov[inci]aliume nullum ex ipsorum parochianis e[xcipi]entf mortuum vel sepelient.

Et ne quid contractuum legibus hec conscriptio minus dehabeat, tempus ac testes assignavimus et sigilli nostri impressione firmavimus, multiplicata in omnes benedictione qui ad predictam ȩcclesiam ea quȩ iusta sunt custodiunt, invasoribus autem manus anathematis et ȩternȩ dampnationis obtendentes.

Et hec [quidem gesta]g sunt Unigeniti ȩterni anno incarnat[ionis] mill[esimo] C^o [X]XX^o IIII^o, indictione XII^a, anno vero regni Lotharii X, imperii vero eiusdem anno II, episcopatus autem m[ei]h anno VII, presentibus testibus subscriptis: Hartberto, Maioris ȩcclesiȩ preposito, Lutberto, eiusdem ȩcclesiȩ decano, Herimanno, preposito ȩcclesiȩ sancti Bonifacii, Lutberto, eiusdem ȩcclesiȩ decano, Lutberto, dec[ano de sancto]i Petro; canonicis: Ottone, Ascelino, Themone, Alardo, Conrado, Alberone, Crisanto, Blithero, Wil[lel]mo; [liberis hominibus: Arnoldo, iuvene comi]tej de Cleue, Gerungo de Aspre, Willelmo, filio comitis Willelmi; ministerialibus: [Eremboldo]k, Rotherico, Gisalberto, Alfardo, sculteto, Arnoldo, castellano.