Willem I, graaf van Holland, geeft enige voorrechten aan de poorters van Geertruidenberg en bepaalt dat de poorters van ’s-Hertogenbosch tolvrij zijn te Geertruidenberg en vice versa.
[A]. Niet voorhanden, was reeds in 1275 versleten, zie Koch, OHZ I, 510-513, nr. 334.
[B]. 1321 [april 12-30), niet voorhanden, in grafelijk kanselarijregister. – C. waarschijnlijk 1324 mei 13-september, Den Haag, Nationaal Archief, archief graven van Holland, inv. nr. 289 (groot register Zuidholland), fol. 14v, nr. 78, met het opschrift: Sinte Ghertrudenberg; in de marge door andere hand: Mons Ghertrudis, naar [B]. Zie verder Burgers, Registers Hollandse grafelijkheid (geraadpleegd 15 januari 2015) en Koch, OHZ I, 510-513, nr. 334.
a. Koch, OHZ I, 510-513, nr. 334, naar meerdere afschriften, zie verder aldaar.
Kruisheer, Oorkonden graven van Holland, 225, nr. 65. – Burgers, Registers Hollandse grafelijkheid (geraadpleegd 15 december 2014). Zie verder bij Koch, OHZ I, 510-513.
Ne facta principum vel dominorum vetustas aboleat vel iniquitas infringat, statutum est ea scripto perhennare.
Sane ego Willelmus, Hollandie comes, notum facio tam modernis quam posteris quod opidanis de Monte Sancte Gertrudis concessi:
1. Quod hereditas eorum ad proximum de directa linea consanguinitatis, cuiuscumque conditionis extiterint, debet devolvi.
2. Et idem in expeditione domini comitis pergent per unum tractum maris et retractum, sed terram comitis universaliter defendent, si inpugnetur.
3. Comes vero, si curiam domini inperatoris aggrediens pontem apud Maius Traiectum transierit vel si in guerra captus fuerit, centum solidos Hollandensium exsolvent, et filius eius si miles efficiatur vel filia sua si matrimonium contraxerit, tot solidos dabunt et ab omni petitione vel exactione omnimoda liberi tenebuntur.
4. Et in iurisdictione comitis nec in nundinis nec extra nundinas thelonia exsolvent.
5. Tres nundine annuatim ibidem tenebuntur; prime quinto nonas iulii, secunde quintodecimo kl. octobris, tertie vero tertiodecimo kl. novembris debent celebrari.
6. Presertim quicumque infra comitatum habitans vivens animal emerit, piscibus exceptis, et forum ebdomadale postposuerit observare, et legitime fuerit convictus, vel extra comitatum habitans si pro animali vivente emendo opidum presumpserit pertransire et, ut dictum est, convinci poterit, centum solidos solvet in forefactum, et due partes comitis erunt, residuum vero in usum opidi convertetur.
7. Ceterum qui iustas mensuras vel debita pondera non dederint, X solidos solvere compellantur.
8. Siquidem currus, qui suum last tulerit, IIII d. ad thelonium exsolvet, et currus ligni I d. Enimvero de navibus gubernaculum quod culroder dicitur XVI d., et sleproder VIII d., et pendulum gubernaculum IIII d., et manuale gubernaculum II d. solvere tenentur.
9. Umbraculum vero quod craham nuncupatur IIII d., et mercennariorum II d., et mensa vendentium, disch dicta, I d., et banchus carnificum II d.
10. Venditor equorum vel pecoris II d. et emptor II d. de quolibet persolvent animali; et similiter ovis ½ d. et porcus ½ d. dabunt pro thelonio; equus autem I d., et pecus ½ d., et quatuor porci I d., et quatuor oves I d.; sarcina etiam equi vel trussellum ½ d. solvent ad conductum.
11. Quilibet mansus infra opidi libertatem constitutus, scabinis exceptis, VI d. ad censum in festo beati Lamberti annuatim comiti exsolvere debent.
12. Si aliquis decesserit et nullus de iure bona ipsius postulaverit per annum et diem, eadena bona manum fideli committentur, et postea locabuntur per sententiam scabinatus.
13. Nemus inter Osterholt et Sthenlo ad ius adtinet opidanorum, et vene similiter inter Sthenlo et Sthanthese, et pascua infra eosdem terminos conprehensa in ius eorum cedetb.
14. Universorum proventus forefactorum due partes ad comitem et tertia pars ad usum opidi debet attinere.
15. Preterea opidani de Boschoducis ad predictum opidum et opidani de Monte Sancte Gertrudis a thelonio liberi tenebuntur apud Boschum.
16. Et quicumque cum rebus suis ad nundinas Hollandenses transierec voluerit, transeundi liberam habeat facultatem.
Ut autem presens institutio rata et inconvulsa perpetue conservetur, testium subscriptione et sigilli mei robore communivi. Testes vero sunt hii : Hugho de Vornen, Baldewinus de Haltena, Iohannes de Husdan, Gherardus de Wildrecht, Hugho de Striene, Theodericus Buth, Willelmus de Theylinghe, Godescalcus, advocatus de Vene, Godefridus, advocatus de Barle, Iohannes de Gilsen et quamplures alii.
Actum anno Domini incarnationis Mo CoCo XIIIo , undecimo kl. octobris. Datum apud Montem Sancte Gertrudis per manus Henrici, capellani.
- Willem I, graaf van Holland
- •
- poorters van Geertruidenberg
- •
- Maastricht
- •
- Oosterhout
- •
- Steelhoven
- •
- Standhazen
- •
- poorters van ’s-Hertogenbosch
- •
- ‘s-Hertogenbosch
- •
- Geertruidenberg
- •
- Hugo van Voorne
- •
- Boudewijn van Altena
- •
- Jan van Heusden
- •
- Gerard van Wieldrecht
- •
- Hugo van Strijen
- •
- Dirk But
- •
- Willem van Teilingen
- •
- Godschalk, voogd van Veen
- •
- Godfried, voogd van Baarle
- •
- Jan van Gilze