a. Daris, Notices historiques X, 173-179, nr. II, waarschijnlijk naar B. – b. Frenken, Memoriaal, 260, bijlage IA (onvolledig), naar a.

Niet voorhanden.

Voor de schenking aan het kapittel van Kortessem van de kerken van Kortessem, Wintershoven, Kuttekoven, Strijp, Son en Nuenen met het patronaatsrecht door Dirk III, heer van Altena, ca. 1225, alsmede de bevestiging hiervan door Koenraad, bisschop van Porto, zie Van Synghel, DONB, nrs. vermoedelijkkortvóór 1226.09.30(na 1224.04.00) en 1226.09.30(na 1224.04.00). Voor de in onderhavige oorkonde vermelde twee mandaten, zie Idem, nrs. 1238.04.01(na 1230.03.09) en 1238.07.20(na 1238.04.01). Voor de bekrachtiging van onderhavige statuten door Robert, bisschop van Luik, de goedkeuring door Jan, deken, aartsdiaken en het kapittel van Luik, en de bevestiging van beide oorkonden door Gerard, aartsdiaken van Luik, zie Idem, nrs. 1244.05.31(na 1244.05.00), 1244.06.02 en 1294.06.17.

Daniel, decanus, et magister Renerus, canonicus Tongrensis, omnibus presentium inspectoribus agnoscere veritatem.

Cum nos a venerabilis patre Iohanne, Dei gratia bone memorie quondam Leodiensi episcopo, primo litteratorie ac postmodum viva voce recepimus in mandatis quod ad ecclesiam beati Petri in Corteshem personaliter accedentes ordinaremus et statueremus in eadem tam super temporalibus quam spiritualibus que videmus secundum Deum statuenda, nos, in negotio procedentes eodem, inquisitionem fecimus diligentem tam super primaria institutione ipsius ecclesie quam super statu eius presenti et singulis articulis spectantibus ad negotium plenius exequendum. Cum igitur medio tempore dominus episcopus viam universe carnis fuerit ingressus, sede vacante, a domino decano maioris ecclesie Leodiensis recepimus in mandatis quod sepedictum negotium debito fine iuxta prioris tenorem mandati terminaremus. Quapropter habita nos cum peritis et circumspectis viris diligenti deliberatione in presentia canonicorum memorate ecclesie, uno excepto, qui sufficienter fuit excusatus, et aliorum bonorum virorum ad honorem Dei et divini cultus ampliationem subscripta statuta promulgavimus authoritate premissa qua in hoc negotio fungebamur.

In primis autem dedimus cancisa predictis authoritatem habendi collegium et caput, videlicet decanum, et celebrandi capitulum et cetera faciendi, que de iure communi canonicis competere dignoscuntur, statuendo quod septem habeant canonicos; quos canonice communiter eligent cum prebendas vacare contigerit; ita etiam quod infra festum beati Egidii proximum venturum septimum eligant, quia non habent nisi sex. Omnes autem canonicos sacerdotes esse oportet et residentes. Quia vero iam eidemb canonici Iacobum concanonicum suum investitum eiusdem loci elegerant in decanum et curam receperat ab episcopo, licet nondum officium decani esset executus. Nos quod factum est circa ipsum approbantes eidem iniunximus quod se gerat pro decano et illud quod decani interest fideliter exequatur; ad hoc adiunximus quod cancic post mortem suam annum gratie habeant et liberam in extremis voluntatibus testamenti factionem; si quis vero eorum decesserit intestatus, super eo servabitur consuetudo que in aliis ecclesiis conventualibus Leodiensis diocesis solet observari. Obedientiam servabunt canonici decano suo et ipse corriget excessus eorum more aliorum capitulorum diocesis Leodiensis; tonsuram habebunt et indumenta prout decet canonicos et sacerdotes.

Item in ecclesia nec in cemeterio sine religiosa veste videlicet superpelliceo vel cappa chorali aliquatenus apparebunt nec alia exercebunt que clericalem honestatem deformare videantur. Ad horas omnes pulsabunt singulariter et distincte sicut in conventualibus ecclesiis pulsari consuevit, ita ut a Pascha usque ad festum beati Remigii ad matutinas pulsetur in aurora et a festo beati Remigii usque ad Pascha post mediam noctem, ita ut sint decantate ante diem. De mane pulsabit plebanus ad missam suam et eam cum horis suis ad altare beati Iohannis, quod est in media ecclesia sub cruce, prout exigit parochialis sollicitudo, decantabit, decantato autem offertorio singuli canonicorum ad altaria sibi deputata missas dicent more solito, et oblationes, ad missas illas eis provenientes, retinebunt, ita tamen ut fraudem vel preiudicium non faciant plebano. Interim pulsabitur ad primam et post missas eorum decantabitur cum septem psalmis penitentialibus, nisi ea nocte Te Deum cantatum fuerit ad matutinas et aliis temporibus, exceptis videlicet infra Pasche et Pentecosten et infra octavas Solemnitatum. Postea, si fuerit anniversarium missa pro defunctis, ad maius altare solemniter decantibitur. Deinde tertia ac postmodum missa maior ad altare idem, et deinde sexta, nisi temporibus jejuniorum et vigiliarum ac quatuor temporum, in quibus nona vel vespere cum missa decantari consueverunt; horam nonam nonam et vigilias in simul, si tempus expostulaverit, cantabunt ac postmodum pulsabunt ad vesperas; et eas decantabunt et facto post vesperas aliquantulo intervallo completorium celebrabunt.

Item quicumque ex canonicis non interfuerit matutinis, denarium unum Leodiensem de prebenda sua fratribus restituat. Similiter, qui non fuerit ad missam maiorem, unum denarium Leodiensem eodem modo restituet in quantum,d nisi tales transgressores fuerint infirmitate detenti vel in ecclesie negotiis occupati; nec administrabitur talibus de sua prebenda donec denarium predictum vel plures, si eos debuerint, fratribus restituerint.

Item cuilibet canonico cedent sex septimane licentie in anno et non poterit exire ab ecclesia sine licentia decani. Quilibet faciet septimanam suam, tam in missa quam in horis decantandis et in sequenti hebdomada faciet septimanam misse pro defunctis.

Item quando novem lectiones leguntur ad matutinas, ministrabunt duo de fratribus loco diaconi et subdiaconi ad altare, induti congruentibus ad id officium indumentis et choris in cappa servabitur; quidquid sacrificatum fuerit ad maius altare hebdomadario remanebit. Si contigerit canonicos celebrare exequias alicuius defuncti, primam missam celebrabit plebanus ad altare suum et habebit oblationes sibi provenientes cum integritate, decantato offertorio plebani.

Item canonici solemniter decantabunt secundam missam pro defunctis et quidquid in eo sacrificabitur, communiter distribuetur inter fratres, sic ut sacerdos, cuius est missa defunctorum, preter suam portionem tres denarios Leodienses percipiet.

Item in omnibus solemnitatibus, videlicet in die Natalis, Circumcisionis et Epiphanie, Purificationis, beate Virginis Annuntiationis, Assumptionis, Nativitatis Eiusdem, in die Omnium Sanctorum, in die Cinerum, in die Palmarum, in die Cene, in Parasceve, in vigilia et in die Pasche, Ascensionis, in vigilia et in die Pentecostes, in die Dedicationis ecclesie et in festivitatibus patroni, decanus horas et missam tenebitur celebrare; et si quid sacrificatum fuerit in dictis missis, decanus habebit.

Item in nocte Nativitatis hebdomadarius faciet primam missam, ille cuius fuit hebdomada precedens, celebrabit secundam missam et quod in missis fuerit sacrificatum, equaliter dividetur inter fratres. Sed sacerdos, cuius missa fuerit, preter suam portionem tres denarios habebit. Processiones dominicales et alie suis temporibus incurrentes solemniter servabuntur. Capitulum ad arbitrium decani et mandatum tenebitur.

Item omnes redditus et possessiones cedent in communes usus et prebende equales erunt et equales fient inter fratres, tam de annona quam denariis et singulis proventibus sive obventionibus distributionese.

Item verum quod nobilis vir dominus de Althena, tum esset patronus eiusdem loci, sex ecclesias, videlicet Corteschem, Wintershoven, Cottekoven, Sonne, Strijp et Nunen, quarum ipse erat patronus, sepedictis canonicis considerata tenuitate stipendiorum suorum ad augmentum prebendarum suarum donavit cum iure patronatus, quod in eis habebat, pleno iure in perpetuum possidendas. Ac postmodum bone memorie Conrardus, miseratione divina Porthensis episcopus, apostolice sedis legatus, ipsam eisdem confirmavit sedis apostolice qua fungebatur authoritate, sicutf privilegium super hoc ab eo collatum, cum deferretur, extitit amissum, sicut per testes iuratos, qui privilegium viderunt ipsum et confirmationi eiusdem legati interfuerunt, coram nobis extitit probatum sufficienter.

Tandem nos taliter de predictus ecclesiis duximus ordinandum, videlicet quod quilibet ex canonicis quem fratres eligent unam de eisdem ecclesiis cum eam vacare contigerit, a decano et fratribus recipiet et idem presentabitur archidiacono, curam ab eo recepturus. Et idem frater substituet vicarium in ecclesia, cui redditus competentes assignabit; solvet etiam iura ac episcopum et archidiaconum pertinentia et omnia faciet suis expensis, que ad alios investitos ecclesiarum pertinere dignoscuntur. Item fructus vero dictarum ecclesiarum totaliter cedent in usum communem fratrum ad augmentum prebendarum suarum, ita tamen quod quilibet ex fratribus, qui erunt investiti in tribus remotioribus ecclesiis, videlicet Sonne, Striipe et Nunen, preter suam portionem 40 solidos Leodienses pre aliis pro suis laboribus et expensis recipiet. Investitus vero de Wintershoven 30 solidos Leodienses et investitus de Cottekoven similiter 30 solidos Leodiensium pro suis laboribus et expensis pre aliis recipiet. Et cum Iacobus, investitus de Corteschem, decanus est eiusdem ecclesie, tum propter onus parochie tum etiam propter curam decanatus, quod ipse solus omnes oblationes et denarios, ratione parochie sibi provenientes, solus habebit.

Insuper habebit domum et curtim, que est dos ecclesie et hactenus plebani esse solebat, et ipse omnia iura episcopi et archidiaconi synodorum ac procurationum vel petitionum more aliorum investitorum persolvet et ecclesiam de Corteschem suis expensis procurabit. Si vero contingat post mortem eius alium quam investitum de Corteschem eligi in decanum, investitus de oblationibus suis quadraginta solidos Leodiensium decano refundet, ita ut in quatuor singulis maiorum solemnitatum decem solidos dabit eidem decano; residuum vero totum pro sollicitudine parochie sue modo predicto retinebit.

Item adiunctum est insuper quod fratres qui sigillum communeg habeant, quod sub sereh custodiei duorum fratrum committatur. Quia etiam in eadem ecclesia defectum librorum vidimus, ita ordinamus quod prebenda septimi, qui eligetur, de isto primo anno ad opus librorum convertetur.

Item in hanc autem ordinationem nostram omnes canonici ecclesie predicte consenserunt et ratam habuerunt, excepto Ballone, qui in omnibus consensit, hoc excepto quod de communicatione ecclesie sue consentire noluit; sic si super eam ordinatio fieret, appellavit, cuius appellationem frustratoriam iudicavimus et, licet fuisset legitima, ipse tamen iurando et testificando postmodum cum aliis per factum contrarium renuntiare videbatur eidem.

Omnibus igitur predictas constitutiones nostras conservantibus gratia et pax a Domino multiplicetur; non servantibus autem pars sit cum Dathan et Abiron, quos pro suo scelere terra vivos absorbuit et penam, quam merentur, non evadant.

Actum et datum in vigilia beate Marie Magdalene, anno Domini millesimo ducentesimo trigesimo octavo, in capitulo ecclesie Tongrensis.