a. Van de Putte-Van de Casteele, Cronica, 221, nr. 115, naar A. – b. Dijkhof, OHZ V, 682-684, nr. 3165, naar A en a.

Zie Dijkhof, OHZ V, 682-684, nr. 3165.

Voor de in onderhavige tekst genoemde oorkonde van Floris V, graaf van Holland, zie Van Synghel, DONB, nr. 1295.01.15. Voor de overige oorkonden inzake Heiligenberg, zie Idem, DONB, nrs. 1189.04(na 1177), 1243.04.10(na 1242.04.17), 1244.04.26a, 1248.12.05 en 1276.07.23. Voor de uitspraken in het geschil tussen de abdij Ter Doest en Willem van Strijen over het goed Heiligenberg, zie Idem, DONB, nrs. 1277.03.17 en 1295.01.15, alsmede de belofte tot handhaving van de uitspraak, zie Idem, DONB, nr. 1297.06.28.

De lacunes in A zijn aangevuld naar uitgave a.

Door Dijkhof is de plaatsnaam Attene geïdentificeerd met Othene, onder Terneuzen. Waarschijnlijk is het toponiem eerder te identificeren met Etten (huidige gemeente Etten-Leur). De plaatsnaam Etten komt in een oorkonde d.d. 12 maart 1294 voor in de vorm van Atten, zie Dillo-Van Synghel, ONB II, 913-914, nr. 1333. Aangezien in onderhavige oorkonde door een abt uit het bisdom Luik opdracht wordt gegeven aan de priesters van Overdrage, Attene en Zevenbergen om op te treden bij de handhaving van de rechten en bezittingen van de abdij Ter Doest te Heiligenberg, en zowel Overdrage als Zevenbergen in het bisdom Luik lagen vlakbij het nu verdwenen Heiligenberg, ligt een identificatie met het Zeeuwse Othene niet voor de hand.

·· Abbas monasterii Sancti Egidii Publici Montis, Leodiensis dyocesis, conservator privilegiorum viris religiosis ·· abbati et conventuia monasterii de Dues, Cysterciensis ordinis, Tornacensis dyocesis, a sede apostolica concessorum, universis et singulis presbyteris in dyocesi Leodiensi constitutis ad quos presentes littere pervenerint et specialiter ·· presbyteris de Ouerdraghe, de Attene et de Zeuenberghe ·· salutem in Domino.

Ex parte virorum religiosorum ·· abbatis et conventus dicti monasterii de Dues nobis est graviter conquerendo monstratum quod, licet fondusb qui Mons Sanctus dicitur in dyocesi Leodiensi situs cum terra, sollitudine ad marec adiacente necnon aquis, piscariis et ceteris bonis ac iuribus pertinentibus ad eundem ab olim ad ipsos pertinuerit et in possessione vel quasi fuerint et nunc in eorumdem bonorum et iuris possessionem vel quasi a quibus per quorumdam potentiam et violentiam hactenus elongati fuerant minus iuste, ipsam recuperantes per sententiam arbitralem illustrisd principise domini Florentii, Hollandie comitis bone memorie, reducti fuerint et plenius restituti et etiam consecuti omnia et singula quoque fecerint et compleverint efficaciter que facere debuerant ex vi sententie supradicti, nichillominus tamen quidam, videlicet Arnoldus, filius Agathe, Petrus, Marsilius et Hermannus, filii eius, Petrus, filius Vornoudis, Hugo Bottus, Arnuldus, filius Petri, Iacobus, filius Thome, clericus, Iacobus dictus Koch, Petrus, Iohannes et Thomas, filii eius, Iohannes, filius Arnuldi, et quidam alii tam clerici quamf laici, sue salutis immemores, dictos ·· abbatem et conventum seu ipsorum monasterium temere perturbantes et a possessione dictorum bonorum seu iurium aut partis eorum ni[t]untur expellere ipsos opprimendo graviter et impediendo, ne dictis bonis aut parte ipsorum seu eorum fructibus gaudere ac frui possint pacifice et quiete in contemptum omnium Creatoris, cui dicti ·· abbas et conventus ibidem cotidie decenter deserviri faciunt, ecclesiastice immunitatis preiudicium, dictorum ·· abbatis et conventus dispendium, dampnum etiam non modicum et gravamen ac dictorum iniuriatorum animarum periculum et scandalum plurimorum, que premissa pre magnitudine cupleg dissimulare nullatenus volumus nec debemus, quare vobis omnibus et singulis in virtute sancte obediencie et sub pena suspensionis et excommunicationis late sententie in hiis scriptis districte precipiendo man[d]amush ita quod in hiis exequendis alter a[lt]erumi non expectet, quatenus accedentes propter hoc ubi fueri[t]j accedendum diligenter moneatis omnes et singulos malefactores supradictos et quoscumque alios de quibus fuerit requisiti ut infra octo dies post vestram monit[io]nemk ipsis factam a pre[mi]ssisl perturbationibus, oppressionibus, impedimentis et vexationibus quibuscumque cessent totaliter et desistant ·· ac ipsos ·· abbatem et conventum ac ipsorum monasterium dictis bonis et iuribus ac fructibus eorum integre et pacifice gaudere permittant et, si quid contra dictorum ·· abbatis et conventus voluntatem inde ceperunt, restituant indilate de dampnis, iniuriis et gravaminibus eisdem religiosis illatis per ipsos iniuriatores congrue satisfaciendo, alioquin ipsos omnes et singulos de quibus fueritis requisiti, qui dicte monitioni non paruerint cum effectu, quos nos extunc [pro]m hiis scriptis excommunicamus, denuntietis palam in facie ecclesiarum vestrarum et publice ubicumque et quotienscumque necesse fuerit excommunicatos alio super hoc a nobis mandato minime expectato, quam excommunicationis sententiam, si per quindenam non formidaverint sustinere, vos extunc absque expectatione alterius mandati eandem excommunicationis sententiam in predictos latam singulis diebus dominicis et festivis, candelis accensis et campanis pulsatis in facie ecclesiarum vestrarum intra missarum sollempnitatem innovetis et agnoscetis nominetenus in eosdem et singulos eorum prout inde fueritis requisiti, intimantes eisdem quod, nisi destituerint et satisfecerint de premissis,n quanto severius poterimus contra eos procedere null[at]enuso ommittemus, nisi causam pretenderint efficacem quare premissa facere non teneantur vel non velint, qua pretensa citra eos peremptorie coram nobis iuxta Leodium in monasterio nostro Sancti Egidii predicto ad diem competentem et ad voluntatem latorum presentium causam suam ostensuri contra dictos religiosos seu eorum procuratorum iuris, prout debuerint perituros, et eisdem religiosis si fuerit necesse super premissis et aliis ad obiciendum responsuri, inhibeatis etiam sub eadem excommunicationis pena ·· diversis temporalibus eorumque ministerialibus, servientibus aut ballivis vel villicis de quibus fueritis requisiti et sub quorum districtu dicta bona consistunt et ipsi iniuriatores degunt et commorantur, ne dictis citatione, causa vel negotio presentibus coram nobis pendentibus aliquid faciant, innovent, immutent vel attemptent seu fieri consentientp aut permittant quod sit vel cedat in nostre iurisdictionis preiudicium, dictorum religiosorum aut Domino servientium in eodem Sancti Montis loco dispendium vel gravamen, intimantes eisdem quod, si secus fecerint, nos contra eos procedemus ad excommunicationis sententiam prout iustum fuerit. Et si vobis de huiusmodi violentia constiterit vel constare possit, legitima statuta synodalia reverendi patris domini Leodiensis ·· episcopi circa premissa observetis et observari faciatis, et quid de premissis factum fuerit seu feceritis, diem vel dies citationum, nomina citatorum et excommunicatorum, si qui fuerint, ac responsionem ipsorum iniuriatorum nobis patenter rescribatis, ita quod qui primo fuerit requisitus quod mandamus debite exequatur.

Datum feria quarta post festum beati Bartholomei apostoli, anno Domini M^o CC^o nonagesimo sextoq.